Γνωρίζοντας την Φωτογήρανση.

Γήρανση είναι μία φυσική διαδικασία που συμβαίνει σε όλους τους ζώντες οργανισμούς, η οποία οδηγεί σταδιακά στον εκφυλισμό των μεταβολικών και βιολογικών τους μηχανισμών. Παρ' όλα αυτά με την συνεχή πρόοδο των επιστημών υγείας και της τεχνολογίας, η διαδικασία της γήρανσης μπορεί να επιβραδυνθεί σημαντικά.

Φωτογήρανση είναι η πρόωρη γήρανση που προκαλείται από τις επιβλαβείς ακτινοβολίες του ήλιου (UVA/UVB). Διαφοροποιείται ανάλογα με την ηλικία, τον τύπο δέρματος, την κατάσταση της υγείας του, την εργασία του, καθώς και της γεωγραφικής περιοχής στην οποία διαμένει. 

 Η παρατεταμένη έκθεση στις ηλιακές ακτίνες UVA (315-400nm)  και UVB (290-315nm), δίχως μέτρα προστασίας, είναι υπεύθυνη για την σταδιακή φθορά του δέρματος. Πιο συγκεκριμένα η UVA διαπερνά το δέρμα με τους φυσικούς προστατευτικούς του φραγμούς σε μεγαλύτερο βάθος από οτι η UVB. Η τελευταία φαίνεται να είναι υπεύθυνη για την πρόκληση εγκαυμάτων. 

 Με την έκθεση στον ήλιο διεγείρεται η παραγωγή μελανίνης στα μελανινοκύτταρα της βασικής στιβάδας της επιδερμίδας που λειτουργεί ως προστατευτικός μηχανισμός. Η αλόγιστη, όμως, έκθεση οδηγεί στην μεταφορά μεγάλης ποσότητας μελανίνης στην κεράτινη στιβάδα, γεγονός που προκαλεί την δημιουργία υπερμελαγχρωματικών κηλίδων, γνωστών και ως γεροντικών κηλίδων. 

 Συνέπειες υφίστανται και σε κυτταρικό επίπεδο, όπου ειδικότερα οι UVA ακτίνες στοχεύουν και καταστρέφουν τα κύτταρα του Langerhans. Tα κύτταρα αυτά είναι εξειδικευμένα κύτταρα του ανοσολογικού συστήματος του δέρματος, οπότε πιθανή καταστροφή τους οδηγεί σε ανοσοκαταστολή. Επιπλέον μεταλλάξεις του γονιδίου p53 το οποίο προστατεύει το DNA, μπορεί να οδηγήσουν σε προγραμματισμένο κυτταρικό θάνατο, διαδικασία γνωστή και ως απόπτωση. 

 Οι επιβλαβείς συνέπειες των ηλιακών ακτινοβολιών δεν σταματούν εδώ. Τα τριχοειδή αγγεία και η λέμφος που τα περιβάλλει τείνουν να μειώνονται σε αριθμό με παράλληλη αύξηση της διαστολής τους. 

 Μία από τις πιο γνωστές συνέπειες είναι η φθορά των ινοβλαστών που οδηγεί στην μείωση παραγωγής κολλαγόνου και ελαστίνης. Ιδιαίτερα για την περίπτωση του κολλαγόνου, το οποίο αποτελεί την δομική πρωτεΐνη του χορίου και κατ'επέκταση του δέρματος, οι επιπτώσεις του ηλίου είναι δυσμενείς. Με την καταστροφή του κολλαγόνου( ιδίως τύπου I) από τις δραστικές μορφές οξυγόνου (ROS), που παράγονται κατά το οξειδωτικό stress, το δέρμα εμφανίζεται παχυμένο με ρυτίδες λόγω της αποδιοργάνωσης και τις συσσώρευσης κατεστραμμένων ινών κολλαγόνου. 

 Λόγω των προαναφερόμενων μηχανισμών της ηλιακής ακτινοβολίας, το φωτογηρασμένο δέρμα έχει χαρακτηριστικά, όπως οι υπερμελαγχρώσεις, οι ραβδώσεις και οι ρυτίδες, η ξηρότητα, η ατροφία, η ωχρή όψη, η υπερκερατώσεις και τα κεγχρία. Επιπρόσθετα, λόγω της διαστολής των αιμοφόρων αγγείων και της μείωσης των ινοβλαστών το δέρμα καθίστασται τρωτό και επιρρεπές σε ελάχιστους τραυματισμούς (εκχυμώσεις). 

 Συμπεραίνουμε, λοιπόν, πως η γήρανση και η φωτογήρανση συγκλίνουν στον τρόπο διεξαγωγής τους, με την διαφορά πως η τελευταία έχει ως κινητήριο δύναμη τις υπεριώδεις ακτίνες του ηλίου και δεν γνωρίζει ηλικία. Για τον λόγο αυτό χρήζει απαραίτητη η προφύλαξη του δέρματος σας καθ'όλη την διάρκεια του έτους, ώστε να αποφευχθούν βλαβερές συνέπειες. Γεγονός που επιτυγχάνεται από την αποφυγή έκθεσης στον ήλιο τις ώρες υψηλής ηλιοφάνειας, ενώ απαραίτητη είναι η χρήση αντηλιακού υψηλού δείκτη προστασίας (50+) .